Chàm đồng tiền hay chàm đồng xu, viêm da hình đồng tiền,... là bệnh da liễu mạn tính và không thể chữa khỏi được. Vậy dấu hiệu nhận biết sớm bệnh thế nào? Điều trị như thế nào để bệnh không lan rộng, tiến triển nặng hơn? Bài viết này sẽ cung cấp đến bạn những thông tin chi tiết về bệnh chàm đồng tiền.

Chàm đồng tiền là bệnh gì?

Chàm đồng tiền là một bệnh rối loạn da di truyền khá phổ biến. Theo nghiên cứu tại Mỹ năm 2021 có đến 3% dân số nước này mắc bệnh chàm, tương đương 7,5 triệu người. Bệnh chàm tuy không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng lại kéo dài suốt đời, gây ngứa, khó chịu và mất thẩm mỹ. 

Chàm đồng tiền thường xuất hiện sau khi người bệnh có các tổn thương bên ngoài da như xước da, bỏng, vết cắn do côn trùng,... Sau đó hình thành các mảng tròn nổi trên da, có thể có vảy, hình dạng như đồng xu hoặc đĩa, kích thước khác nhau. Chàm đồng tiền không thể chữa tận gốc mà chủ yếu là điều trị giảm nhẹ và thời gian chữa bệnh dài vì dễ tái phát.

hinh-anh-cham-dong-tien.webp

     Hình ảnh chàm đồng tiền

>>> XEM THÊM: Bệnh chàm - Các thể lâm sàng

Vị trí thường xuất hiện chàm đồng tiền   

Các triệu chứng của chàm đồng tiền có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, giới tính và thường bắt đầu từ 15-25 tuổi, nam giới có xu hướng phát triển bệnh thường xuyên hơn nữ giới. Bệnh phổ biến nhất ở những người trung niên và cao tuổi, có làn da khô và đặc biệt xuất hiện nhiều vào mùa đông khi thời tiết lạnh và hanh khô.

Chàm đồng tiền có thể ở nhiều vị trí trên cơ thể cùng một lúc như bàn tay, bàn chân, bụng, lưng,... Các mảng thường xuất hiện trong một thời gian rồi sẽ biến mất, nhưng dễ tái phát trở lại tại vị trí cũ đã lành.

Nguyên nhân gây bệnh chàm đồng tiền

Hiện nay các nhà khoa học cũng chưa xác định được nguyên nhân chính gây ra bệnh chàm đồng tiền. Nhưng một số ý kiến cho rằng, hệ thống miễn dịch của cơ thể và yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh. Chàm đồng tiền không lây truyền vì thế một người khỏe mạnh, phát triển bình thường không thể nhiễm bệnh  từ những người bị mắc chàm đồng tiền.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng những người bị chàm đồng tiền thường có tiền sử hoặc gia đình có người bị dị ứng, mắc bệnh chàm hoặc viêm da dị ứng. Các tác nhân phổ biến gây bệnh chàm đồng tiền bao gồm: 

  • Căng thẳng.
  • Nhiễm trùng liên cầu khuẩn.
  • Tổn thương da, da khô. 
  • Nhiệt độ cao, độ ẩm thấp, sống trong thời tiết khô hanh.
  • Một số hóa chất như formaldehyde, chất tẩy rửa sinh hoạt, xà phòng, các chế phẩm có chứa clo,...
  • Các thuốc điều trị các bệnh viêm gan C, thuốc ức chế hoại tử khối u, các thuốc giảm cholesterol có tác dụng phụ gây khô da và phát ban. 

su-dung-cac-thuoc-dieu-tri-benh-man-tinh-keo-dai-co-the-bi-cham-dong-tien.webp

Sử dụng các thuốc điều trị bệnh mạn tính kéo dài có thể bị chàm đồng tiền

Triệu chứng của bệnh chàm đồng tiền

Chàm đồng tiền thường xuất hiện sau khi da bị tổn thương, ví dụ như các vết bỏng, trầy xước hoặc côn trùng cắn,... Triệu chứng của bệnh chàm đồng tiền là trên da xuất hiện một hoặc nhiều mảng tổn thương hình tròn như đồng xu. 

  • Bề mặt vị trí tổn thương sưng, xuất hiện mụn nước dễ vỡ làm chảy dịch. Nếu không vệ sinh sạch sẽ, vết thương có thể bị nhiễm trùng dẫn đến sốt. 
  • Các chất lỏng khi khô lại sẽ tạo thành vảy. 
  • Hình dạng của chàm đồng tiền thường có hình tròn/oval, viền đỏ/hồng, phần da ở giữa lành, không có mụn nước hay tổn thương nào.
  • Để một thời gian, tổn thương da sẽ dần lichen hóa - tình trạng ngứa kéo dài làm mảng tổn thương dày lên, tạo ra viền rõ ràng, phân biệt với các vùng da lân cận. Các mảng đồng xu có kích thước đa dạng từ 2-10 cm, vết thương gây ngứa nhiều và rát. 

Chẩn đoán bệnh chàm đồng tiền

Bệnh chàm đồng tiền thường có thể chẩn đoán dựa vào đánh giá lâm sàng:

  • Đặc điểm đặc trưng về hình dạng: Hình đồng xu hoặc hình đĩa.
  • Kiểu ngứa: Ngứa nhiều và rát.
  • Sự phân bố tổn thương trên da: Các mảng có giới hạn rõ ràng mọc nhiều ở mu bàn tay, mặt duỗi chi, thân mình,...
  • Ngoài ra, các xét nghiệm về vi khuẩn và nấm có thể được thực hiện để loại trừ nhiễm trùng.

Bệnh chàm đồng tiền thường có những triệu chứng dễ nhầm lẫn với bệnh vảy nến. Vì vậy, các bác sĩ thường có thể chẩn đoán phân biệt 2 bệnh này bằng phương pháp cạo da đem xét nghiệm để có kết luận chính xác.

ngua-da-la-mot-trong-nhung-tieu-chi-de-chan-doan-benh-cham-dong-tien.webp

Ngứa da là một trong những tiêu chí để chẩn đoán bệnh chàm đồng tiền

Cách chữa trị chàm đồng tiền như thế nào?

Chàm đồng tiền nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh sẽ được kiểm soát tốt. Ngược lại, nếu không chữa kịp thời, đúng cách, tổn thương trên da sẽ dễ bị nhiễm trùng, kháng thuốc hoặc tái phát thường xuyên, bệnh chàm đồng tiền sẽ tiến triển nặng, khó kiểm soát. Bởi vậy, ngay khi có biểu hiện của bệnh chàm đồng tiền, người bệnh cần áp dụng các biện pháp sau:

  • Chăm sóc bổ trợ: Chăm sóc da, dưỡng ẩm cho da mềm mại. Băng ướt (corticosteroid tại chỗ hoặc thuốc ức chế miễn dịch) rất hữu ích cho các trường hợp vết thương bị chảy dịch, nặng và dễ bị nhiễm trùng.
  • Thuốc kháng histamin như clorpheniramin, loratadin, cetirizin,... có thể dùng để giảm ngứa do bệnh chàm đồng tiền.
  • Kháng sinh trị nhiễm trùng: Một số người mắc bệnh chàm đồng tiền có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng da. Vì vậy, có thể sử dụng một số kháng sinh đường uống như dicloxacillin, cephalexin,... để điều trị tình trạng nhiễm trùng.
  • Sử dụng corticosteroid: Thuốc bôi chàm đồng tiền có chứa hoạt chất corticoid được ưu tiên sử dụng hơn dạng uống vì ít gây tác dụng phụ toàn thân. Người bệnh không nên sử dụng corticoid trong thời gian dài để tránh gây mỏng da, teo da.
  • Liệu pháp ánh sáng: Trong các trường hợp chàm đồng tiền lan rộng và xuất hiện tình trạng kháng thuốc và tái phát trở lại, sử dụng ánh sáng cực tím là liệu pháp hữu ích, an toàn và hiệu quả. Các tia UV nhân tạo giúp cải thiện các tổn thương da do bệnh chàm đồng tiền.

Mỗi phương pháp sẽ đem lại hiệu quả khác nhau vì vậy tùy thuộc vào diễn biến và mức độ nghiêm trọng của bệnh, mà bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp khác nhau. 

su-dung-thuoc-boi-tri-benh-cham-dong-tien-hieu-qua.webp

Sử dụng thuốc bôi trị bệnh chàm đồng tiền hiệu quả

Cải thiện chàm đồng tiền bằng thảo dược thiên nhiên

Bên cạnh các biện pháp tây y, đông y cũng là một sự lựa chọn an toàn, thân thiện và mang lại hiệu quả cao trong điều trị chàm đồng tiền. Dưới đây là một số thảo dược đến từ thiên nhiên mang lại hiệu quả cao trong điều trị.

  • Chitosan: Được phát hiện nhiều trong vỏ giáp xác, thúc đẩy sự hình thành mô mới, chống oxy hóa và ức chế sự chết tế bào. Nghiên cứu tại trường Đại học Y Harvard đã chỉ ra, chitosan có tác dụng chữa lành vết thương, làm giảm số lượng các tế bào viêm, kháng khuẩn nên rất hiệu quả đối với bệnh chàm đồng tiền.
  • Ba chạc: Chống ngứa, giảm đau, có tính kháng khuẩn thường được dân gian dùng để chữa mụn nhọt, lở ngứa, chữa vết thương nhiễm khuẩn, viêm da.
  • Lá sòi: Có khả năng diệt khuẩn, làm vết thương mau lành. Cao chiết từ sòi khi bôi lên da sẽ tạo lớp màng trên bề mặt, giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng tại các mảng tổn thương.
  • Phá cố chỉ: Kích thích các mạch máu giãn nở, tăng cường dinh dưỡng đến nuôi da. Đồng thời, trong phá cố chỉ còn có psoralen, được dùng phổ biến trong các liệu trình ánh sáng điều trị chàm đồng tiền - kết hợp với tia UVA để làm sạch bụi, vi khuẩn trên da.
  • Dầu dừa: Có tác dụng làm mềm da, dưỡng ẩm, kháng khuẩn, kháng viêm, cung cấp các dưỡng chất cho da, hỗ trợ hấp thu các vitamin tan trong dầu như A,D,E,K,.. 

su-dung-dau-dua-cai-thien-benh-cham-dong-tien-hieu-qua.webp

Sử dụng dầu dừa cải thiện bệnh chàm đồng tiền hiệu quả

Các biện pháp kiểm soát chàm đồng tiền

Không có cách chữa khỏi hẳn bệnh chàm da. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát tình trạng của mình bằng cách thay đổi lối sống và tránh xa các tác nhân gây bệnh. Một số biện pháp giúp kiểm soát bệnh chàm đồng tiền bao gồm:

  • Tránh xa các chất kích ứng như niken, mủ thực vật, dịch tiết côn trùng, xà phòng có tính tẩy rửa mạnh, phấn hoa, lông động vật,... Vì những tác nhân này có thể làm nặng hơn tình trạng của bạn.
  • Bạn không nên tắm quá nhiều và tắm với nước quá nóng vì có thể làm mất độ ẩm của da và khiến bệnh trở nên nặng hơn.
  • Luôn giữ tâm lý thoải mái, hạn chế căng thẳng thần kinh, chế độ sinh hoạt lành mạnh để kiểm soát tốt bệnh.
  • Sử dụng kem dưỡng ẩm không mùi sau khi tắm hàng ngày, đặc biệt là ở chân.
  • Tuân thủ sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ để ngăn chặn bệnh tái phát và trở nên nghiêm trọng hơn.

Chàm đồng tiền không phải là căn bệnh hiếm gặp, tuy nguyên nhân không rõ ràng nhưng biểu hiện triệu chứng khá dễ nhận biết. Và dù không điều trị được dứt điểm, nhưng các biện pháp hiện nay cũng làm giảm bớt triệu chứng khó chịu người bệnh. Thay đổi lối sống lành mạnh, tránh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh, giữ đầu óc luôn được thoải mái cũng là cách bản thân tự phòng ngừa và kiểm soát bệnh chàm đồng tiền. Hãy để lại bình luận hoặc số điện thoại để được tư vấn và giải đáp thắc mắc liên quan đến bệnh chàm đồng tiền bạn nhé!

Tài liệu tham khảo:

https://www.healthline.com/health/skin/nummular-eczema

https://www.everydayhealth.com/eczema/nummular-eczema.aspx

https://www.aad.org/public/diseases/eczema/types