DS Thúy Hà
Lichen là một khái niệm có thể nhiều người chưa biết. Đây là một dạng thương tổn gây ra các mảng da dày, đậm màu và ngứa mạn tính. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn đọc trả lời câu hỏi lichen là gì và cách để cải thiện vấn đề này một cách hiệu quả nhất.
Lichen là gì? Có nguy hiểm không?
Lichen hay còn gọi là vảy phấn dạng lichen là một bệnh da liễu thường gặp ở trẻ em và người trưởng thành trẻ tuổi. Khi mắc phải tình trạng này, bạn sẽ thấy trên da xuất hiện một mảng sậm màu, dày hơn bình thường và kèm theo ngứa kinh niên. Lichen tuy là bệnh ngoài da không đe dọa đến sức khỏe nhưng để lâu gây khó chịu và dễ chuyển biến nặng gây nhiễm trùng.
Lichen tạo thành các mảng da dày hơn bình thường và gây ngứa dữ dội
>>> XEM THÊM: Viêm da thần kinh: XEM NGAY để biết cách điều trị hiệu quả
Nguyên nhân hình thành vảy phấn dạng lichen
Vảy phấn dạng lichen xảy ra khi các tế bào da hoặc màng nhầy bị hệ thống miễn dịch tấn công. Hiện tại, vẫn chưa rõ nguyên nhân chính xác gây ra những phản ứng bất thường của hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, có một số yếu tố được cho là nguyên nhân gây bệnh và làm tăng khả năng chuyển biến nặng, đó là:
- Rối loạn miễn dịch: Khi hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức, kháng thể sản sinh ra nhiều, chúng tấn công những tế bào da bình thường. Hiện tượng này được gọi là hội chứng tự miễn dịch. Đây được coi là một trong những nguyên nhân chính gây ra vảy phấn dạng lichen.
- Do tác dụng phụ của một số thuốc: Người bệnh đang sử dụng thuốc để điều trị các bệnh như tiểu đường, sốt rét, cao huyết áp, viêm khớp, bệnh tim,...
- Phản ứng với kim loại trong miệng: Tình trạng này chủ yếu xảy ra ở lứa tuổi trung niên và phụ nữ, đặc biệt là đối tượng sử dụng amalgam trong nha khoa.
- Tâm lý căng thẳng: Đối với những người bị trầm cảm và lo lắng lâu ngày sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao.
- Nhiễm virus: Nhiều ý kiến cho rằng, một số loại virus là nguyên nhân gây vảy phấn dạng lichen như herpes, varicella zoster, cytomegalovirus và thậm chí cả HIV.
- Viêm gan C: Nhiều trường hợp mắc vảy phấn dạng lichen là do viêm gan C. Đây là căn bệnh khó chẩn đoán sớm do các triệu chứng xuất hiện muộn và âm thầm. Tình trạng lichen hóa còn được coi là dấu hiệu để phát hiện viêm gan C.
Vảy phấn dạng lichen có thể là tác dụng phụ của một số thuốc
>>> XEM THÊM: Bệnh chàm tai và cách chữa trị dứt điểm
Dấu hiệu nhận biết vảy phấn dạng lichen
Vảy phấn dạng lichen còn được gọi là bệnh Mucha-Habermann gồm 2 thể lâm sàng với các đặc điểm nhận biết khác nhau:
Vảy phấn dạng lichen và thủy đậu cấp tính
Dạng bệnh này còn có tên gọi khác là á vảy nến dạng đậu mùa hoặc dạng thủy đậu của Mucha Habermann có các dấu hiệu nhận biết như sau:
- Tổn thương gồm 10-50 sẩn màu đỏ hoặc màu đỏ nâu, đường kính 5-15mm. Các sẩn có hoại tử ở trung tâm và vảy tiết xuất huyết.
- Vị trí: Thân mình, mông, gốc chi.
- Có thể có thương tổn niêm mạc gây đỏ, loét.
- Với các hình thái nặng và hiếm gặp sẽ có biểu hiện loét hoại tử cấp tính và sốt cao. Đặc điểm thương tổn là sẩn cục lan tỏa, sau loét hoại tử rộng và liên kết với nhau. Bờ thương tổn đỏ và gờ cao. Trên thương tổn có vảy tiết. Người bệnh có triệu chứng toàn thân như sốt cao, hạch ngoại biên to, đau bụng, đau cơ, rối loạn thần kinh tâm thần, đau khớp, viêm phổi kẽ.
Các nốt sẩn đỏ đặc trưng của lichen
Vảy phấn dạng lichen mạn tính
Tình trạng này có biểu hiện: Các sẩn chắc, hơi nổi cao, màu đỏ hồng hoặc nâu xám. Ban đầu các tổn thương nhỏ bằng hạt đỗ, sau lớn dần, trên sẩn xuất hiện vảy da màu trắng xám, khô và dính. Chúng rải rác khắp thân mình và các chi.
Phương pháp điều trị vảy phấn dạng lichen
Hiện nay, vảy phấn dạng lichen có thể điều trị bằng thuốc bôi kết hợp thuốc uống và các phương pháp khác để làm giảm các triệu chứng và ngăn ngừa tái phát hiệu quả. Việc điều trị thường kéo dài nên người bệnh cần kiên trì và tuân thủ nghiêm ngặt. Các phương pháp điều trị vảy phấn dạng lichen bao gồm:
Dùng thuốc bôi ngoài da để điều trị tại chỗ
Việc sử dụng thuốc bôi tại chỗ luôn là phương pháp được ưu tiên áp dụng. Hoạt chất thường được sử dụng nhất là corticoid. Tùy vào vị trí bị tổn thương và mức độ nghiêm trọng mà bác sĩ có thể chỉ định các loại corticoid với hiệu lực khác nhau như clobetasol, fluocinonide, hydrocortisone, desonide,...
Dùng thuốc bôi tại chỗ giúp cải thiện nhanh triệu chứng của vảy phấn dạng lichen
Điều trị toàn thân bằng thuốc uống
Khi liệu pháp điều trị tại chỗ không đem lại hiệu quả như mong đợi, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc. Một số hoạt chất hay được sử dụng như:
- Corticoid giúp giảm ngứa, làm lành các tổn thương, cải thiện nhanh triệu chứng. Tuy nhiên, corticoid cũng để lại nhiều tác dụng không mong muốn trên tiêu hóa, tim mạch, xương khớp,... và làm bệnh nhanh tái phát hơn.
- Thuốc kháng histamin có tác dụng giảm triệu chứng ngứa. Đồng thời, các thuốc này có tác dụng phụ là gây buồn ngủ nên cũng giúp hạn chế gãi gây tổn thương da sâu hơn.
Phương pháp quang trị liệu
Quang trị liệu là một phương pháp khá quen thuộc trong điều trị nhiều bệnh lý ngoài da. Phương pháp này có nhược điểm là chỉ có thể áp dụng với các tổn thương thể nhẹ đến trung bình và chi phí khá cao. Tuy nhiên, đây cũng được đánh giá là một phương pháp hiệu quả, hạn chế được tác dụng phụ khi sử dụng thuốc tây.
Điều trị bệnh lý mắc kèm (nếu có)
Trường hợp người bệnh được phát hiện mắc các bệnh lý kèm theo vảy phấn dạng lichen thì cần phải điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ. Một số bệnh lý thường gặp như viêm gan c, nhiễm virus,...
Sử dụng thảo dược thiên nhiên để cải thiện bệnh
Sử dụng thảo dược thiên nhiên để điều trị bệnh da liễu được nhiều người tìm hiểu và áp dụng hiện nay. Các nguyên liệu này thường dễ tìm, an toàn lành tính và đem lại hiệu quả tốt giúp cải thiện triệu chứng bệnh. Để hỗ trợ điều trị vảy phấn dạng lichen nhiều người thường sử dụng ba chạc, lá sòi, phá cố chỉ, dầu dừa,... Các thảo dược này đều đã được y học hiện đại và y học cổ truyền chứng minh có khả năng cải thiện tình trạng bong tróc, giảm mẩn ngứa, sưng tấy và cải thiện nhanh chóng vùng da bị tổn thương.
Nghiên cứu tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho thấy: Kem bôi da có chứa các thành phần như ba chạc, lá sòi, phá cố chỉ, dầu dừa,... sẽ giúp cải thiện nhanh triệu chứng bong vảy, sần sùi, làn da trở nên mịn màng và đều màu hơn.
Sử dụng thành phần tự nhiên giúp cải thiện triệu chứng của vảy phấn dạng lichen hiệu quả
Bài viết trên đã giúp bạn đọc trả lời câu hỏi lichen là gì. Hi vọng rằng những thông tin mà chúng tôi cung cấp bổ ích với bạn. Nếu bạn có điều gì băn khoăn thắc mắc, hãy đặt câu hỏi ở phần bình luận, các chuyên gia da liễu của chúng tôi sẽ giải đáp giúp bạn.
Tài liệu tham khảo:
https://emedicine.medscape.com/article/1099078-overview
https://www.uptodate.com/contents/pityriasis-lichenoides-chronica
