Viêm khớp vảy nến là gì?

Viêm khớp vảy nến (PsA) còn được gọi là vẩy nến khớp. Đây là một tình trạng kết hợp các khớp sưng, đau của viêm khớp với bệnh vảy nến. Bệnh vảy nến gây ra các mảng đỏ ngứa, có vảy xuất hiện trên da của bạn.

Khoảng 7,5 triệu người Mỹ mắc bệnh vảy nến và có tới 30% trong số đó mắc bệnh PsA. PsA có thể nhẹ hoặc nặng và liên quan đến một hoặc nhiều khớp. Hầu hết những người bị viêm khớp vảy nến đã từng bị bệnh vảy nến ngoài da. Chỉ có khoảng 15% số người mắc viêm khớp vảy nến không bị vấn đề về da.

Để chẩn đoán PsA, bác sĩ phải loại trừ các nguyên nhân gây viêm khớp khác, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, bệnh gút. Việc phát hiện được thực hiện bằng hình ảnh và xét nghiệm máu.

- Chụp X- quang: Điều này giúp kiểm tra viêm và tổn thương xương và khớp.

- MRI: Sóng radio và nam châm mạnh tạo nên hình ảnh bên trong cơ thể bạn. Những hình ảnh này có thể giúp bác sĩ kiểm tra tổn thương khớp, gân hoặc dây chằng.

- CT scan và siêu âm: Những thứ này có thể giúp các bác sĩ xác định PsA đã tiến triển ra sao và các khớp bị ảnh hưởng như thế nào.

Một số xét nghiệm máu giúp đánh giá tình trạng viêm trong cơ thể bao gồm:

- Protein phản ứng C: Đây là một chất mà gan tạo ra khi có tình trạng viêm trong cơ thể.

- Tốc độ lắng của hồng cầu: Điều này cho thấy mức độ viêm trong cơ thể của bạn. Tuy nhiên, nó không thể xác định liệu viêm là do PsA hay do các nguyên nhân khác.

- Yếu tố thấp khớp (RF): Kháng thể tự động này được sản xuất bởi hệ thống miễn dịch. Nó thường xuất hiện ở viêm khớp dạng thấp nhưng âm tính trong PsA.

- Hồng cầu: Số lượng tế bào hồng cầu thấp do thiếu máu rất phổ biến ở những người bị PsA.

Để biết chính xác có bị viêm khớp vảy nến hay không, bạn cần đến các chuyên khoa Xương khớp để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị kịp thời.

hinh-anh-viem-khop-vay-nen.webp

Hình ảnh viêm khớp vảy nến 

Triệu chứng vảy nến thể khớp

Các triệu chứng của PsA là khác nhau ở mỗi người. Chúng có thể từ nhẹ đến nặng. Đôi khi, tình trạng bệnh sẽ thuyên giảm và bạn sẽ cảm thấy dễ chịu trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên sau đó, các triệu chứng của bạn có thể trở nên tồi tệ hơn. Những dấu hiệu của viêm khớp vảy nến phụ thuộc vào loại bệnh bạn đang mắc. Tuy nhiên, các triệu chứng chung của PsA bao gồm:

- Sưng, đau khớp ở một hoặc cả hai bên của cơ thể của bạn

- Cứng khớp vào buổi sáng

- Ngón tay và ngón chân sưng

- Đau cơ và gân

- Các mảng da bong vảy, có thể trở nên tồi tệ hơn khi cơn đau khớp bùng phát

- Da đầu bong tróc

- Mệt mỏi

- Rỗ móng tay

- Đỏ mắt (viêm kết mạc)

- Đau mắt (viêm màng bồ đào)

Hiện nay, PsA được chia thành 5 loại:

- PsA đối xứng: Loại này ảnh hưởng đến các khớp giống nhau ở cả hai bên cơ thể của bạn, ví dụ cả 2 đầu gối trái và phải của bạn. Các triệu chứng có thể giống như viêm khớp dạng thấp (RA). PsA đối xứng có xu hướng nhẹ hơn và gây biến dạng khớp ít hơn RA. Khoảng 50% những người bị PsA có loại này.

- PsA bất đối xứng: Điều này ảnh hưởng đến khớp ở một bên của cơ thể bạn. Các khớp có thể gây đau và tấy đỏ. Loại viêm khớp vảy nến này được đánh giá là nhẹ. Nó ảnh hưởng đến khoảng 35% những người bị PsA.

- PsA ngón tay: Loại này liên quan đến các khớp gần với móng tay. Nó xảy ra ở khoảng 10% những người bị PsA.

- Viêm cột sống dính khớp: Loại PsA này liên quan đến cột sống. Toàn bộ cột sống của bạn từ cổ đến lưng dưới có thể bị ảnh hưởng. Điều này làm cho chuyển động rất đau đớn, khó khăn. Tay, chân và hông của bạn cũng có thể bị ảnh hưởng.

- Viêm khớp vảy nến mutilans: Đây là loại PsA nghiêm trọng, gây biến dạng khớp. Khoảng 5% những người bị PsA có loại này. Viêm khớp vảy nến mutilans thường ảnh hưởng đến tay và chân. Nó cũng có thể gây đau ở cổ và lưng dưới của bạn.

Nguyên nhân gây bệnh vảy nến khớp

Vảy nến khớp do nhiều nguyên nhân gây ra. Thông qua nhiều nghiên cứu, các chuyên gia nhận định, bệnh do sự suy yếu của hệ miễn dịch và kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác gây ra như:

- Bị bệnh vảy nến

- Có cha mẹ, anh chị em ruột bị PsA

- Ở độ tuổi từ 30 đến 50

- Bị viêm họng liên cầu khuẩn hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên

- Bị nhiễm HIV

- Bị các vết thương như vết cắt, vết trầy xước hoặc cháy nắng

- Da khô

- Stress kéo dài

- Thời tiết lạnh, khô

- Hút thuốc lá

- Uống nhiều rượu, bia

- Thừa cân, béo phì

- Sử dụng các loại thuốc như lithium, thuốc chẹn beta và thuốc chống sốt rét.

Viêm khớp vảy nến có nguy hiểm không?

Viêm khớp vảy nến được đánh giá là lành tính, ít gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, bệnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ thể. Cụ thể như sau:

Ảnh hưởng đến da, tóc và móng

Móng tay dày, sần sùi; Tóc yếu, dễ gãy rụng là những triệu chứng điển hình của bệnh vảy nến mà những người mắc bệnh PsA có thể gặp phải.

Ảnh hưởng lên hệ cơ xương

Cùng với sự thay đổi của da, phản ứng miễn dịch bất thường gây ra viêm khớp, ảnh hưởng đến hệ thống cơ xương theo nhiều cách. Tình trạng viêm gây đau, cứng và sưng ở một hoặc nhiều khớp, gây khó khăn cho việc vận động khớp. Ngón tay và ngón chân có thể sưng lên và có hình dạng giống như xúc xích. Những người bị PsA thường sẽ bị đau cổ, lưng và khó uốn cong cột sống. Sụn ​​ở cuối xương có thể bị tổn thương do viêm mạn tính lâu dài. Các xương cọ sát vào nhau, gây thêm đau đớn và tổn thương khớp. Ngoài tổn thương xương, viêm mạn tính còn ảnh hưởng đến dây chằng và gân xung quanh khớp.

Ảnh hưởng lên hệ miễn dịch

Vì PsA là một tình trạng tự miễn dịch, nó ảnh hưởng đến hoạt động miễn dịch của cơ thể. Trong PsA, cơ thể tấn công các khớp, gân và da.

Ảnh hưởng đến mắt và thị lực

Viêm trong và xung quanh mắt có thể ảnh hưởng đến thị lực. Khoảng 7% những người bị PsA sẽ bị viêm màng bồ đào. Bệnh phổ biến hơn ở phụ nữ và có tới 17% trẻ em bị PsA bị viêm màng bồ đào.

Tình trạng mắt liên quan đến bệnh vảy nến có thể gây mất thị lực nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Có mối liên hệ giữa bệnh viêm ruột (IBD) hoặc bệnh viêm đại tràng và PsA vì viêm làm nền tảng cho cả hai tình trạng trên. Bệnh Crohn cũng có thể xuất hiện, gây ra tiêu chảy và các vấn đề về đường tiêu hóa khác.

Ảnh hưởng đến hệ hô hấp

Nếu viêm lan đến phổi, nó có thể gây ra bệnh phổi kẽ. Viêm trong phổi gây ra sẹo. Đây là tình trạng không thể đảo ngược, cuối cùng ảnh hưởng đến hơi thở và khả năng nhận đủ oxy vào cơ thể. Các triệu chứng bao gồm ho và mệt mỏi.

Ảnh hưởng đến hệ tim mạch

Theo Đại học Tim mạch Hoa Kỳ, bệnh tim mạch là nguyên nhân chính gây bệnh và tử vong ở những người bị rối loạn viêm mạn tính, như những người bị vảy nến và viêm khớp vảy nến. Tình trạng viêm mạn tính làm hỏng các mạch máu, làm cho chúng dày hơn, cứng hơn và gây ra sẹo. Điều này làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ .

Ngoài ra, những người mắc bệnh PsA thường có các yếu tố nguy cơ khác gây thêm áp lực cho các mạch máu và hệ thống tim mạch, chẳng hạn như béo phì, huyết áp cao, tiểu đường, cholesterol cao.

 Ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần

Ngoài việc gây ra các triệu chứng thể chất, PsA có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và cảm xúc. Những người mắc bệnh có thể lo lắng và trầm cảm vì họ lo lắng về sức khỏe, tương lai và gia đình.

Sống với bệnh có thể khiến người mắc xuất hiện các triệu chứng trầm cảm, chẳng hạn như mất hứng thú với những thứ họ từng thích và nỗi buồn dai dẳng.

Bệnh vảy nến và PsA cũng có thể ảnh hưởng đến lòng tự trọng và gây ra cảm giác bối rối, đặc biệt là khi các phương pháp điều trị không kiểm soát đầy đủ những triệu chứng.

Cách điều trị viêm khớp vảy nến hiệu quả

Mục tiêu của điều trị PsA là cải thiện các triệu chứng như phát ban da và viêm khớp. Bạn có nhiều lựa chọn điều trị khác nhau. Dưới đây là phân tích cụ thể:

Sử dụng thuốc điều trị vảy nến toàn thân

- Thuốc chống viêm không NSAID

Những loại thuốc này giúp kiểm soát đau khớp và sưng. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ như: Kích ứng dạ dày, chảy máu dạ dày, đau tim, tổn thương gan thận

- Thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs)

Những loại thuốc này giúp giảm viêm, từ đó ngăn ngừa tổn thương khớp và làm chậm quá trình tiến triển của PsA. Đây là các loại thuốc tiêm hoặc truyền tĩnh mạch. Tác dụng phụ của DMARDs bao gồm: Tổn thương gan, ức chế tủy xương, nhiễm trùng phổi.

- Thuốc sinh học: Còn được gọi là thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u (TNF-alpha), ngăn chặn tác động của yếu tố hoại tử khối u protein- alpha. Điều này làm giảm viêm và cải thiện các triệu chứng như khớp cứng và sưng. Chúng được sử dụng bằng cách tiêm vào các khớp bị ảnh hưởng. Tác dụng phụ bao gồm đau và nguy cơ nhiễm trùng khớp nhẹ.

- Thuốc ức chế miễn dịch: Các loại thuốc này giúp làm dịu phản ứng miễn dịch hoạt động quá mức trong PsA. Vì chúng làm suy yếu đáp ứng miễn dịch, thuốc ức chế miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Điều trị vảy nến tại chỗ

Các loại kem, gel, kem dưỡng da và thuốc mỡ có thể làm giảm phát ban PsA. Các tùy chọn bao gồm: Anthralin, vitamin D-3, axit salicylic, kem steroid,…