DS Thúy Hà
Vảy nến là bị gì?
Vảy nến ngày càng gia tăng số người mắc nhưng không phải ai cũng hiểu vảy nến là bị gì? Vảy nến (vẩy nến) là bệnh tự miễn mạn tính với các biểu hiện tổn thương ban đầu như: Da xuất hiện tổn thương đỏ, sưng, viêm và có vảy trắng. Sau đó, vảy nến có thể ảnh hưởng đến móng, gây biến dạng móng; Ảnh hưởng đến khớp gây sưng, viêm, đau khớp.
Vảy nến ảnh hưởng tới khoảng 2 – 3% dân số thế giới với tỷ lệ nam nữ đều nhau. Tuy chưa có thuốc chữa vảy nến khỏi hoàn toàn nhưng người mắc có thể áp dụng nhiều biện pháp như dùng thuốc, quang hóa trị liệu kết hợp thay đổi lối sống để cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa vảy nến tái phát hiệu quả.
Dấu hiệu nhận biết bệnh vảy nến
Vảy nến có nhiều loại, mỗi loại lại có triệu chứng khác nhau. Dưới đây là các thể bệnh và dấu hiệu nhận biết vảy nến:
- Vảy nến thể mảng (vảy nến mảng bám): Đây là loại vảy nến phổ biến với khoảng 80% người mắc. Bệnh gây ra các mảng tổn thương da màu đỏ, đường kính từ 2 – 20 cm, có viền ranh giới rõ ràng với vùng da xung quanh. Trên bề mặt tổn thương có lớp vảy trắng, da có thể bị khô và nứt nẻ. Loại vảy nến này thường xuất hiện ở khuỷu tay, đầu gối, da đầu,…
- Vảy nến thể giọt: Bệnh gây ra các tổn thương da đỏ, có vảy trắng, sưng viêm với đường kính khoảng 2 – 20 mm. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ em hoặc thiếu niên và tập trung ở chân, tay, lưng hoặc toàn thân.
- Vảy nến thể mủ (vảy nến mụn mủ): Da xuất hiện các đám mụn có đầu mủ trắng, gây đau đớn. Mụn mủ thường tập trung ở bàn tay, bàn chân hoặc lan rộng ra toàn thân.
- Vảy nến đỏ da toàn thân: Da toàn thân sẽ đỏ ửng như tôm luộc, nóng rát và xuất hiện vảy trắng bao phủ toàn thân. Đây là thể bệnh nguy hiểm, người mắc cần được điều trị sớm để tránh ảnh hưởng đến tính mạng.
- Vảy nến đảo ngược: Tổn thương điển hình của thể vảy nến này là da đỏ tươi, mịn màng và không có vảy. Người mắc thường thấy đau rát và trầm trọng hơn khi da bị cọ xát hoặc thấm mồ hôi.
Ngoài các thể bệnh trên, vảy nến còn có thể gây sưng, viêm đau khớp; Ảnh hưởng đến móng gây biến dạng móng.
Hình ảnh da bị tổn thương do vảy nến
Nguyên nhân gây vảy nến
Hiện nay, nguyên nhân gây vảy nến chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định, bệnh có liên quan đến sự suy yếu của hệ miễn dịch kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác.
- Thay vì tấn công các tế bào ngoại lai như virus, vi khuẩn thì khi bị vảy nến, hệ miễn dịch rối loạn sẽ tấn công nhầm tế bào da, khiến các tế bào da tăng sinh mạnh mẽ và chết đi nhanh chóng sau 3 – 4 ngày, thay vì 28 – 30 ngày như bình thường. Các tế bào da chết liên tục di chuyển lên bề mặt và không thể rơi ra khỏi cơ thể nên chúng tích tụ lại, gây viêm và tạo thành các tổn thương đỏ có vảy trắng.
Ngoài ra, một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị vảy nến, bao gồm:
- Yếu tố lịch sử gia đình, di truyền.
- Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc vảy nến.
- Sử dụng một số loại thuốc như thuốc hạ huyết áp, thuốc điều trị rối loạn lưỡng cực, thuốc chẹn beta,… cũng làm tăng nguy cơ bị vảy nến.
- Nhiễm trùng: Những người đã từng bị viêm họng liên cầu khuẩn có nguy cơ cao bị vảy nến.
- Tổn thương da do trầy xước, vết tiêm chủng, xăm hình,…
- Uống quá nhiều rượu bia.
- Nghiện hút thuốc lá.
- Da bị cháy nắng.
- Stress kéo dài.
Biến chứng của vảy nến
Vảy nến được đánh giá là bệnh lành tính. Tuy nhiên, nếu không điều trị sớm bệnh có thể gây ra một số biến chứng sau:
- Gây suy thận: Trên thực tế, vảy nến không gây biến chứng suy thận nhưng một số loại thuốc có độc tính đến thận, khiến thận bị tổn thương.
- Ảnh hưởng đến hệ tim mạch và huyết áp: Một số loại thuốc điều trị vảy nến làm tăng nguy cơ đau tim, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
- Gây bệnh rối loạn chuyển hóa: Vảy nến làm tăng nguy cơ gây ra hội chứng chuyển hóa, bao gồm các vấn đề như: Béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường, triglycerid tăng cao,…
- Tiểu đường type 2: Người bị vảy nến trung bình và nặng có nguy cơ mắc tiểu đường type 2 cao hơn người không bị vảy nến.
- Gây tự ti, mặc cảm, trầm cảm cho người mắc.
Các phương pháp điều trị bệnh vảy nến
Hiện nay chưa có thuốc chữa khỏi vảy nến nhưng người mắc có thể áp dụng các phương pháp sau để kiểm soát triệu chứng bệnh hiệu quả:
Điều trị tại chỗ
Đây là phương pháp dùng thuốc, kem bôi ngoài da và thường được áp dụng cho người bị vảy nến từ nhẹ đến trung bình. Các loại thuốc chống viêm giúp bong sừng bạt vảy, giảm ngứa nên có hiệu quả giảm triệu chứng bệnh nhanh chóng. Tuy nhiên, hãy thận trọng các tác dụng phụ của thuốc.
Quang hóa trị liệu
Đây là phương pháp sử dụng ánh sáng tia UV hoặc ánh sáng mặt trời để cải thiện triệu chứng bệnh vảy nến. Các tia này có tác dụng loại bỏ vảy da, giảm sưng, viêm khá hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp này cũng làm tăng nguy cơ bị ung thư da, bỏng da nếu áp dụng trong thời gian dài.
Điều trị toàn thân
Phương pháp này được áp dụng cho các trường hợp vảy nến trung bình đến nặng và người mắc có tổn thương da ở nhiều vị trí trên cơ thể. Những loại thuốc dạng tiêm, uống hoặc truyền tĩnh mạch này có tác dụng giảm triệu chứng vảy nến rất nhanh nhưng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.
Thay đổi lối sống kết hợp sử dụng thảo dược
Ngoài việc áp dụng các biện pháp trên theo chỉ dẫn của chuyên gia, người mắc vảy nến cần:
- Tăng cường vận động, tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút/ngày.
- Hạn chế các thực phẩm gây viêm như thịt đỏ (thịt bò, thịt ngựa,…); Hạn chế sữa và những sản phẩm từ sữa, tránh thực phẩm chiên rán; Nên bổ sung các loại rau xanh, hoa quả tươi, cá biển (cá hồi, cá trích), các loại hạt,… vào thực đơn ăn uống hàng ngày.
- Bỏ hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia.
- Kiểm soát tốt tình trạng căng thẳng, stress.
- Dùng thuốc theo chỉ định của chuyên gia.
